Hendek İlçe Sağlık Müdürü Uz. Dr. Burcu Başaran Güngör, Hendek İlçe Sağlık Müdürlüğü Çevre Sağlığı Teknisyenleri Kemal Donat ve Fevzi Karslı tarafından fabrika çalışanalrına çevre sağlığı eğitimi verildi.
Karbonmonoksit Zehirlenmeleri ile ilgili sunumu gerçekleştiren Deniz De Asis özellikle lodoslu havalarda dikkatli olunmasının önemini vurguladı.
Fabrika işçilerinin ilgi ile dinledikleri eğitimde işçilerin sorularıyla ve katkılarıyla aşağıdaki hususlarda bilgilendirmeler yapılarak işçilerin konu ile ilgili soruları cevaplandırıldı.
Bir karbon ve bir oksijen atomundan oluşan, zehirli bir gaz olan karbonmonoksit (CO), doğal gaz, tüp gazı, gaz yağı, benzin, kömür ve odun gibi yakıtların yanması ya da tam olarak yanmaması sonucu oluşur. Duman içinde yoğun olarak bulunmakla birlikte, gazın kendisinin, havadan hafif, kokusuz, tatsız, renksiz olması ve tahriş edici olmaması nedeniyle fark edilmediğinden “sessiz katil veya sinsi düşman” denilir. Yapısında karbon içeren yakıtların, havalandırması az olan yerlerde yanmasıyla, maden ocaklarında, garaj veya benzeri yerlerde egzoz dumanına bağlı olarak, tüp gaz ve şofben kullanılan yerlerde, lodos rüzgârları zamanında sobadan çıkan dumanlarla, yangınlarda diğer toksik gazlarla birlikte, karbonmonoksit zehirlenmesi çok sık görülür.
Normalde havadaki oksijenleri oksihemoglobin şeklinde, hücrelere taşıyan alyuvarlar, karbon monoksit gazına maruz kaldığımız süre boyunca, yeterince oksijen taşıyamadığından, hücreler ölmeye başlar ve özellikle beyin başta olmak üzere, kalp ve diğer organlar fonksiyon göremez duruma gelir. Hücre ölümlerinin ilk etkisi beyinde görüldüğünden, vücudun ilk tepkisi baş dönmesi ile baş ağrısıdır.
Hafif zehirlenme belirtileri; Baş ağrısı,baş dönmesi, dalgınlık, mide bulantısı, yorgunluk hissi, nefes darlığı,kalp çarpıntısı.
Ağır zehirlenme belirtileri; Sersemlik, unutkanlık, kusma, ciltte kırmızılık, genel bitkinlik, kas krampları, bilinç kaybı, solunum durmasıyla ölüm.
Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilkyardım nasıl olmalıdır?
Zehirlenen bir kişiye yardım eden kişi, kendisini de korumalıdır.
Camlar açılmalı ya da kırılmalıdır.
Kişi hızla ortamdan uzaklaştırılmalı, açık havaya çıkılmalıdır.
Acil Yardım Servisi (112 Acil) aranmalıdır.
Açık havaya çıkıldığında ya da tehlikeden uzaklaşıldığında, ağız ve burun temizlenmeli, nefes alıp vermesi durmuşsa, suni solunuma( Temel Yaşam Desteğine) başlanmalıdır.
Karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl tedavi edilir?
Karbonmonoksit zehirlenmesinin tedavisi, hastanın klinik durumuna ve kandaki ‘karboksi hemoglobin (COHb) miktarına göre yürütülür. Hastalara, oksijen ve serum takıldıktan sonra, hayati durumu kontrol altına alınıp, kalp, akciğer ve beyin fonksiyonları değerlendirilir. Karbonmonoksit zehirlenmesi şüphesi olan veya teşhisi konulan her hastaya, hızla yüksek dozda (tercihen %100) oksijen tedavisi başlanmalıdır.
Ağır karbonmonoksit zehirlenmesinde, karboksihemoglobin düzeyi % 40’dan fazla, kalp-dolaşım sistemi ve nörolojik bozuklukları fazla olduğundan, yaklaşık 4 saatlik %100 oksijen tedavisine rağmen düzelmezse, ‘hiperbarik oksijen tedavisine gerek vardır.
Karbonmonoksit zehirlenmesi için ne gibi önlemler alınabilir?
Ev ve işyerlerinde doğal gaz ile kullanılan cihazların her yıl bakımlarını yaptırın.
Doğalgaz cihazlarına yeterli oksijen sağlanması için hava girişini kapatmayın.
Baca bağlantısının uygun olduğundan emin olun.
Bacaların tıkanık olmadığı, temiz olduğundan emin olun.
Şofben ve kombi ile ilgili problemlerin giderilmesi konusunda mutlaka yetkili servislere başvurun.
Kapalı garajda araçlarınızı uzun süre çalışır durumda bırakmayın.
Lodoslu havalarda, bacanız standartlara uygun değilse soba yakmayın.
Karbon içeren yakıtların kullanıldığı yerlerde karbonmonoksit sensörleri kullanın.